Wydawca treści Wydawca treści

Historia

05.04.2019 | Arkadiusz Pieróg

W 1286 r. miasto Gubin zawarło transakcję handlową, której skutki wpływały przez wieki na jego rozwój, będąc głównym źródłem dochodu. Mieszkańcy Guben kupili od Henryka Dostojnego wieś Tholmer ze wszystkimi prawami i przyległościami – choć zniszczona przez Husytów miała wokół cenne lasy i łąki. Wieś rozłożona była w pobliżu dzisiejszego Dzikowa, 8 km na wschód od Gubina. Nabycie tego terenu okazało się dla miasta wartością, która przez stulecia nieustannie rosła. Był to początek boru miejskiego porastającego malownicze wzgórza. Posunięcie było bardzo uzasadnione, gdyż miasto mogło rozwijać się wówczas jedynie w kierunku wschodnim (w pozostałych kierunkach gospodarzyły klasztory).

W 1726 r. mieszkańcy Guben wnieśli zażalenie na władze miejskie w kwestii nieprawidłowego administrowania lasami miejskimi. Chodziło o udostępnianie drewna wielu wsiom i przewidywalnie wielokrotnie wyższy zysk z boru. Wskutek interwencji władze ograniczyły dostęp do zbierania drewna (dwa dni w tygodniu) oraz uprawniono do tego tylko obywateli Gubina. W 1822 r. do administrowania lasem powołano deputację leśniczą (złożoną z burmistrza, członka rady miejskiej i czterech mieszkańców oraz w późniejszym czasie nadleśniczego).

25 maja 1830 r. przeszła nad miastem i lasem potężna burza, która przewróciła ok. 140 tyś. drzew, a jej skutki widoczne były przez 10 lat. Powalone drewno wykorzystano do odbudowy uszkodzonych budynków. Z kolei w 1840 r. las nawiedziły wielkie pożary.

Po tym okresie gospodarka leśna stała się bardziej zyskowna a wszystkie dzielnice się rozwijały, dzięki trafnym decyzjom ówczesnego burmistrza Bothmera. Wybudowano nadleśnictwo w Dzikowie, a pierwszy leśnik uzyskał mieszkanie służbowe. W kolejnych kilku latach miało miejsce kilka klęsk owadzich, z którymi wspólnymi siłami walczyłi mieszkańcy Miasta Guben, pochłoneło to za sobą koszt wielu tysięcy marek. W 1888 r. prowadzono w lasach odwierty poszukiwawcze węgla brunatnego, ale okazały się niewielkie i nieopłacalne. Biuro Miejskiego Nadleśnictwa w Dzikowie działało do II wojny światowej. Budynek został wyburzony w 1999 r. z powodu modernizacji drogi krajowej.

Powierzchnia ok. 6000 ha lasów miejskich podzielona była w tamtym okresie na 6 leśnictw.

KALENDARIUM:

ZARZĄDZANIE LASAMI PRZED 1945

• 1822 – powołanie deputacji leśniczej do administrowania lasami miasta Guben

• 1841 – wybudowanie z funduszy miejskich budynku Biura Stadtforst Guben w Heidekrug (dziś – Dzikowo)

- powierzchnia lasów miejskich – ok. 6000 ha

- podział administracyjny na 6 leśnictw: Heidekrug, Mückenberg I, Augustwalde, Mückenberg II, Panicke, Tiefensee

Mapa lasów miejskich Guben z 1934 r.}

ORGANIZACJA ADMINISTRACJI LEŚNEJ PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ

• 1944 – powołanie Naczelnej Dyrekcji Lasów Państwowych (dekret PKWN)

• 1945 – powstanie Dyrekcji Lasów Państwowych Okręgu Legnickiego, założonej przez „grupę operacyjną" pod kierunkiem Stanisława Gorzkowskiego

• Do XII 1946 – powołanie 56 nadleśnictw (w tym: Brzózka, Niemaszchleba oraz Jasienica)

Mapa przeglądowa

UPAŃSTWOWIENIE LASÓW MIEJSKICH MIASTA GUBIN

Ustawa z 18 listopada 1948 r. Na mocy, której lasy miasta Gubin stały się własnością Skarbu Państwa.

Art. 1. Lasy i grunty leśne stanowiące własność związków, samorządu terytorialnego, przechodzą z mocy prawa na własność Państwa.

Art. 10. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia /.../

(Dziennik Ustaw z 11.12.1948 r. nr 57 poz. 456)

PRZYSPIESZONA INWENTARYZACJA ZDAWCZO-ODBIORCZA

• Komisja powołana Zarządzeniem Dyrektora Lasów Państwowych Okręgu Legnickiego w Zielonej Górze z dnia 21 grudnia 1948 r. w trybie pilnym przejmuje wszelki majątek dotychczasowych Lasów Miejskich – według stanu na dzień 23 grudnia 1948 r.

• Choć oficjalną datą powstania Nadleśnictwa Gubin jest 1stycznia 1949 r., to jednak musiało ono funkcjonować już w drugiej połowie grudnia 1948 r. (od 23 grudnia 1948 r.). Świadczy o tym także archiwalna mapa Dyrekcji Lasów Państwowych okręgu Legnickiego" z adnotacją „Rok wykonania 1948" i widocznym Nadleśnictwem Gubin

Mapa

POCZĄTKOWY OKRES FUNKCJONOWANIA NADLEŚNICTWA GUBIN

• Zasięg terytorialny zbieżny z zasięgiem dawnych Lasów Miejskich (5633 ha)

• 1950 r. – opracowanie Prowizorycznego planu urządzenia gospodarstwa leśnego na okres 1.01.1951 – 30.09.1962 r.

powierzchnia Nadleśnictwa – 7086 ha

leśnictwa (8) – Augustowo, Dębowiec, Komorów, Dzikowo, Łysa Góra, Kaniów, Pole, Bieżyce

• 1960 r. – komisyjne uznanie pierwszych dwóch wyłączonych drzewostanów nasiennych sosny gubińskiej

łączna powierzchnia – 17,60 ha (w skali kraju wyznaczono wówczas 1515 ha WDN)

Sosny

• 1962 r. – przystąpienie do opracowania Definitywnego planu urządzenia gospodarstwa leśnego na okres 1.10.1962 – 30.09.1972 r.

powierzchnia Nadleśnictwa – 7024 ha

leśnictwa (5) – Augustowo, Komorów, Dzikowo, Pole, Kaniów

• 1972 r. – pożar przy torach PKP o powierzchni 27 ha (obejmuje fragmenty 6 oddziałów leśnych)

• Lokalizacja – bliskie sąsiedztwo największego w tym regionie pożarzyska z 1958 r. nazywanego do dziś „Spalonka" o powierzchni 111 ha w dawnym Nadleśnictwie Niemaszchleba

NAJWIĘKSZA REORGANIZACJA W HISTORII LP

• 1 października 1972 r.

Likwidacja ościennych nadleśnictw:

- Nadleśnictwo Chlebowo – Nadleśniczy mgr inż. Józef Przybylski

- Nadleśnictwo Gubin – Nadleśniczy Wacław Mazan

- Nadleśnictwo Jasienica – Nadleśniczy inż. Adam Konopczyński

Powstanie trzy obrębowego Nadleśnictwa Gubin

Nadleśniczy mgr inż. Oleg Sanocki (kieruje Nadleśnictwem Gubin do 31.12.1988 r. 16 lat)

Mapa

WSPÓŁCZESNA LOKALIZACJA NADLEŚNICTWA GUBIN

• 1973 r. Genetyka-selekcja – na terenie obrębu Gubin wyznaczono oraz komisyjnie zakwalifikowano 7 drzew doborowych sosny gubińskiej

w następnych latach liczba ta osiągnie pułap 58 drzew.

stan obecny wynosi 43 szt.

• 1975 r. – wyznaczenie na terenie obrębów Gubin i Chlebowo 1128 ha bloków upraw pochodnych i założenie pierwszej uprawy pochodnej. Na dzień dzisiejszy wypełnienie bloków wynosi 412 ha (37%)

• 1975 r. – założenie nowej, zespolonej szkółki leśnej w Gębicach (powiększenie istniejącej 80 arowej szkółki), powierzchnia – 6,50 ha (likwidacja ponad 30 małych szkółek gospodarczych w leśnictwach)

• Czerwiec 1976 r. – oddano do użytku 12 - rodzinne osiedle przy ul. Gen. Waszkiewicza (dziś ul. Kresowa)

• 1980 r. - montaż kamery telewizyjnej na potrzeby ochrony przeciwpożarowej przy leśniczówce leśnictwa Chlebowo (funkcjonowała do roku 1996), 4 lata później (1984r.) zamontowano kamerę przeciwpożarową przy siedzibie Nadleśnictwa

Kamera p-poż przy siedzibie Nadleśnictwa ul. Dolna 19

• 1980 r. - komisyjne wyznaczenie na terenie obrębu Gubin 3 wyłączonych drzewostanów nasiennych (WDN) sosny gubińskiej (oddz. 70, 117, 182)

• 4.07.1984 r. – utworzenie rezerwatu faunistyczno-florystycznego „Dębowiec" (obręb Gubin)

Przedmiot ochrony:

- starodrzew dębowy (ponad 250 lat)

- stanowisko jelonka rogacza oraz kozioroga dębosza

• 19.02 1987 r. utworzenie drugiego rezerwatu – „Uroczysko Węglińskie" (obręb Jasienica)

Przedmiot ochrony:

- starodrzew dębowo-bukowo-świerkowy z licznymi dębami pomnikowymi

• 1986 r. – 2 pożary przy torach PKP o łącznej powierzchni 17 ha

Lokalizacja – bliskie sąsiedztwo „Spalonki" (pożarzyska z 1958 r.) oraz pożarzyska z roku 1972

Przyczyna – zapalenie od iskrzących hamulców w jadącym pociągu

• 1988 r. – budowa nowoczesnej metalowej 33-metrowej dostrzegalni w Luboszycach (obręb Jasienica)

• 1989 r. – budowa dostrzegalni metalowej w Dzikowie (obręb Gubin)

• 1991 r. – gradacja boreczników

zabiegiem agrolotniczym objęto 7152 ha lasu (głównie obręb Gubin i Chlebowo)

Balonik na tle drzew

• 1993 r. – oddanie do użytku nowo wybudowanego osiedla mieszkaniowego w Dzikowie (5 bloków) wraz z lokalną oczyszczalnią ścieków

• 1994 r. - komisyjne uznanie na terenie obrębu Gubin wyłączonego drzewostanu nasiennego sosny gubińskiej (oddz. 144)

• 1995 r. - otwarcie lądowiska o nawierzchni trawiastej w Wałowicach (obręb Chlebowo), w bezpośrednim sąsiedztwie wykonano zbiornik wody do celów gaśniczych

• 1996 r. – prywatyzacja prac leśnych: powstanie pierwszych prywatnych firm wykonujących prace na zasadzie usług.

1 marca – powstaje 12 ZUL

1 września – działają 32 ZUL-e

• 1996 r. – otwarcie ścieżki przyrodniczo-leśnej w Dzikowie

• 1997 r. - ustanowienie użytków ekologicznych śródleśne bagna i moczary oraz jezioro Płocie, łącznie 24 obiekty, powierzchnia 142ha

• 6.06.1998 r. – obchody 50-lecia Nadleśnictwa Gubin - odsłonięcie przy siedzibie Nadleśnictwa pamiątkowego kamienia z okolicznościową tablicą, zaopatrzoną w tekst: „Na pamiątkę tym, którzy gubińskie lasy chronili, hodowali i powiększali ich zasoby oraz przesłanie dla następców, by dzieło to kontynuowali"

• 1998 r. – budowa i uroczyste otwarcie nowej metalowej dostrzegalni pożarowej w Strzegowie (obręb Jasienica) - inwestycja dofinansowana przez Unię Europejską z programu „Eurolas Phare CBC" 2001r. oraz budowa dostrzegalni metalowej w Chlebowie (obręb Chlebowo) - inwestycja dofinansowana przez Unię Europejską z programu „Eurolas Phare CBC" i NFOŚiGW

• 1999 r. – założenie plantacji nasiennej sosny gubińskiej koło Kumiałtowic (obręb Jasienica), stan wyjściowy 2567 szczepów z 55 klonów

• 2000 r. – przebudowa dachu na budynku administracyjno-biurowym. Pod dachówkami znaleziono ukrytą butelkę, w której była deszczułka z tekstem i datą 20.09.1912r.

remont dachu

Znaleziona butelka

• 2001r. (marzec) – w terenie oznakowano drogi pożarowe.

• 11.05 - 2.07.2001r. – gradacja barczatki sosnówki, brudnicy mniszki i strzygoni choinówki. Zabiegiem agrolotniczym objęto 6.815 ha lasu (głównie obręb Gubin i Chlebowo)

• 29.06.2001r. – Nadleśnictwo Gubin w ramach RDLP w Zielonej Górze uzyskuje certyfikat Forest Stewardship Council (FSC) nr SGS-FM/COC/0739

Obchody 80-lecia Lasów Państwowych

• 4.04.2004 r. - odsłonięcie okolicznościowego pomnika przy nowo założonym arboretum 16.04.2004 r. - posadzenie „Alei 80 Dębów" w Leśnictwie Chlebowo

Sadzenie drzewek